Nhiều năm qua, doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam đã không ngừng mở rộng hoạt động, đặc biệt trong lĩnh vực chế tạo. Với lợi thế về công nghệ, quản trị tiên tiến và nguồn vốn lớn, sự tham gia của họ đang góp phần thúc đẩy ngành công nghiệp trong nước phát triển mạnh mẽ. Bài viết này từ FBC sẽ nêu rõ những tiềm năng, cơ hội và thách thức đi kèm, từ đó gợi mở hướng đi mới để doanh nghiệp Việt Nam tận dụng tốt hơn sự hiện diện của các nhà đầu tư Nhật Bản.
Tại sao doanh nghiệp Nhật Bản chọn Việt Nam làm điểm đến đầu tư?
Việc hiểu rõ những yếu tố thu hút doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam sẽ giúp các doanh nghiệp địa phương nắm bắt được những lợi thế cạnh tranh và cơ hội hợp tác trong môi trường kinh doanh đang ngày càng hội nhập.
Vị trí chiến lược, chi phí cạnh tranh, nguồn nhân lực dồi dào
Việt Nam có vị trí địa lý chiến lược tại trung tâm Đông Nam Á, thuận lợi cho xuất nhập khẩu và tối ưu chi phí logistics. Chi phí sản xuất cạnh tranh, đặc biệt là lao động thấp hơn đáng kể so với Nhật Bản và Trung Quốc nhưng vẫn đáp ứng yêu cầu chất lượng. Nguồn nhân lực trẻ, dồi dào, kỷ luật và phù hợp với văn hóa doanh nghiệp Nhật giúp quá trình hội nhập thuận lợi. Hạ tầng giao thông và viễn thông ngày càng phát triển cũng hỗ trợ mạnh mẽ cho hoạt động sản xuất và logistics.
Môi trường chính trị ổn định và các hiệp định thương mại tự do
Việt Nam duy trì môi trường chính trị ổn định, chính sách đối ngoại hòa bình, tạo niềm tin cho nhà đầu tư Nhật Bản về sự an toàn dài hạn. Quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng từ 2009 cùng các chính sách ưu đãi thuế, thủ tục hành chính thuận lợi giúp thúc đẩy hợp tác. Việc tham gia nhiều FTA như CPTPP, EVFTA, RCEP mang lại lợi thế thuế quan, biến Việt Nam thành nền xuất khẩu toàn cầu chi phí thấp. Đặc biệt, hiệp định VJEPA từ 2008 đã tạo khuôn khổ pháp lý ưu đãi, giảm thuế và hỗ trợ di chuyển lao động tay nghề.
Sự hình thành chuỗi cung ứng tại miền Bắc, Trung, Nam
Theo báo cáo xu hướng đầu tư của doanh nghiệp Nhật tại Việt Nam từ Emidas Magazine số tháng 3/2025, sự phân bố doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam theo các vùng miền đã tạo thành những chuỗi cung ứng hoàn chỉnh và hiệu quả.
- Miền Bắc, với trung tâm là Hà Nội và các tỉnh lân cận, tập trung chủ yếu các doanh nghiệp trong ngành điện tử, linh kiện ô tô và cơ khí chính xác.
- Miền Nam, tập trung tại TP.HCM và các tỉnh Đông Nam Bộ, là nơi có mật độ doanh nghiệp Nhật Bản cao nhất với khoảng 60% tổng số doanh nghiệp.
- Miền Trung, mặc dù chiếm tỷ trọng nhỏ hơn, nhưng đang có xu hướng phát triển mạnh với các dự án mới trong ngành dệt may, giày dép và thực phẩm.
Toàn cảnh các doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam hiện nay
Để nắm bắt cơ hội hợp tác hiệu quả, việc hiểu rõ bức tranh tổng thể về các doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam là điều cần thiết cho mọi doanh nghiệp địa phương.
Số lượng và phân bố theo vùng (miền Bắc, miền Nam, miền Trung)
Theo thống kê từ NC Network, hiện có hơn 3.000 doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam đang hoạt động tích cực tính đến năm 2024, tăng gấp đôi so với con số 1.500 doanh nghiệp vào năm 2015. Sự tăng trưởng này phản ánh xu hướng mạnh mẽ của các doanh nghiệp Nhật trong việc mở rộng đầu tư tại Việt Nam. Phân bố địa lý cho thấy:
- Miền Nam dẫn đầu với khoảng 1.800 doanh nghiệp (chiếm 60%), tập trung chủ yếu tại TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai và Long An.
- Miền Bắc có khoảng 1.000 doanh nghiệp (chiếm 33%), tập trung tại Hà Nội, Bắc Ninh, Hải Phòng và Hưng Yên.
- Miền Trung có khoảng 200 doanh nghiệp (chiếm 7%), chủ yếu tại Đà Nẵng, Quảng Nam và Thừa Thiên Huế.
Các lĩnh vực hoạt động chính: cơ khí, điện tử, nhựa, đúc, ô tô
Doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam tập trung nhiều nhất ở ngành ô tô và phụ tùng với khoảng 800 công ty, trong đó có Toyota, Honda, Denso, Aisin, biến Việt Nam thành nền tảng sản xuất phục vụ ASEAN. Ngành điện tử có khoảng 700 doanh nghiệp như Canon, Panasonic, Sharp cùng nhiều SME hưởng lợi từ dịch chuyển chuỗi cung ứng. Cơ khí chính xác và công nghiệp phụ trợ có khoảng 600 doanh nghiệp, còn dệt may, thực phẩm và hóa chất cũng ghi nhận hàng trăm công ty tham gia, tạo nên hệ sinh thái sản xuất đa dạng và phong phú.
Sự hiện diện nổi bật trong khu công nghiệp lớn: VSIP, Thăng Long, Long Đức, Amata
Các khu công nghiệp lớn tại Việt Nam đã trở thành trung tâm tập trung doanh nghiệp Nhật Bản, hình thành các cụm công nghiệp hiệu quả.
Cụ thể, VSIP với các khu ở Bình Dương, Bắc Ninh, Hải Phòng, Quảng Ngãi có mật độ doanh nghiệp Nhật cao nhất, riêng VSIP Bình Dương có hơn 200 công ty. Khu công nghiệp Thăng Long tại Hà Nội được mệnh danh “Little Japan” với hơn 150 doanh nghiệp, chuyên về linh kiện điện tử và cơ khí chính xác. Long Đức quy hoạch theo mô hình automotive cluster, là nơi đặt nhà cung cấp cho Toyota, Honda. Amata City Biên Hòa cũng thu hút hơn 100 doanh nghiệp Nhật trong lĩnh vực điện tử và cơ khí, nổi bật với hạ tầng hiện đại và dịch vụ quản lý chuyên nghiệp.
Danh sách doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam được quan tâm nhiều nhất
Việc nắm rõ danh sách doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam giúp các doanh nghiệp địa phương xác định đúng đối tượng hợp tác và chuẩn bị chiến lược tiếp cận phù hợp.
Tập đoàn sản xuất lớn: Canon, Panasonic, Toyota, Denso, Nidec
Các tập đoàn Nhật Bản lớn đã xây dựng hệ thống sản xuất quy mô tại Việt Nam.
- Canon Vietnam ở KCN Thăng Long là nhà máy máy ảnh, máy in lớn toàn cầu với hơn 15.000 nhân viên và trung tâm R&D, mở ra cơ hội cho nhà cung cấp cơ khí, điện tử.
- Panasonic có nhiều nhà máy từ Bình Dương đến Hải Phòng, đang mở rộng và tìm kiếm đối tác nội địa để nội địa hóa linh kiện.
- Toyota Motor Vietnam tại Vĩnh Phúc là biểu tượng thành công, đồng thời thúc đẩy phát triển công nghiệp hỗ trợ.
- Denso Vietnam sản xuất linh kiện ô tô tại Bắc Ninh, Đồng Nai, có nhu cầu cao với nhà cung cấp.
- Nidec Vietnam chuyên motor và linh kiện điện tử, đang tăng công suất để đáp ứng xu hướng điện tử và ô tô điện, mở ra nhiều cơ hội hợp tác.
Doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME): SMC, MISUMI, Tohin, Yamada…
Những SME này thường có quy trình ra quyết định nhanh hơn các tập đoàn lớn và sẵn sàng hợp tác sâu với đối tác địa phương khi đảm bảo được chất lượng.
- SMC Vietnam chuyên về thiết bị khí nén và tự động hóa, có văn phòng tại TP.HCM và Hà Nội cùng mạng lưới phân phối rộng khắp. Công ty có nhu cầu về dịch vụ bảo trì, phụ tùng thay thế và hỗ trợ kỹ thuật từ các đối tác địa phương.
- MISUMI Vietnam cung cấp các linh kiện tiêu chuẩn cho ngành cơ khí và tự động hóa, có kho hàng tại các khu công nghiệp lớn. Với mô hình kinh doanh đặc thù là cung cấp linh kiện theo đơn đặt hàng, MISUMI cần nhiều đối tác logistics và hỗ trợ kỹ thuật.
- Tohin Vietnam hoạt động trong lĩnh vực gia công kim loại và sản xuất đồ gá, khuôn, có nhu cầu lớn về nguyên vật liệu như thép, nhôm và các dịch vụ gia công phụ trợ. Đây là một SME Nhật điển hình với tiềm năng hợp tác lớn cùng doanh nghiệp Việt Nam.
- Yamada Manufacturing chuyên sản xuất các sản phẩm nhựa và cao su công nghiệp, hiện đang mở rộng hoạt động tại Việt Nam và tìm kiếm đối tác cung cấp nguyên liệu cũng như dịch vụ chế tạo khuôn mẫu.
Doanh nghiệp mới đầu tư sau 2020 (theo ghi nhận từ FBC ASEAN)
- Shin-Etsu Chemical đã quyết định xây dựng nhà máy sản xuất silicon wafer tại Quảng Nam với tổng vốn đầu tư 5,9 tỷ USD, đánh dấu sự quan tâm của Nhật Bản đến ngành bán dẫn tại Việt Nam.
- Kyocera mở rộng hoạt động sản xuất linh kiện điện tử tại Bắc Giang, tập trung vào sản phẩm cho ngành ô tô và thiết bị công nghiệp. Công ty đang tích cực tìm kiếm các nhà cung cấp trong nước cho bao bì và logistics.
- TDK Corporation thành lập trung tâm sản xuất tụ điện (capacitor) và cuộn cảm (inductor) tại Hải Phòng để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng trong lĩnh vực điện tử tiêu dùng và điện tử ô tô.
Theo hệ thống EMIDAS, danh sách các doanh nghiệp Nhật Bản tiềm năng tại Việt Nam đang liên tục được cập nhật, với nhiều công ty trong giai đoạn nghiên cứu khả thi và có kế hoạch đầu tư trong 1–2 năm tới.
Cơ hội hợp tác giữa doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp Nhật Bản
Sự hiện diện ngày càng mạnh mẽ của doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam đã mở ra những cơ hội hợp tác to lớn cho doanh nghiệp địa phương.
Nhu cầu tìm nhà cung cấp linh kiện, gia công phụ trợ tại địa phương
Xu hướng nội địa hóa của doanh nghiệp Nhật tại Việt Nam mở ra cơ hội lớn cho nhà cung cấp trong nước, đặc biệt trong ngành ô tô và điện tử với nhu cầu cao về linh kiện và gia công. Toyota, Honda, Canon, Panasonic đều đang mở rộng mạng lưới để tăng tỷ lệ nội địa hóa và tối ưu chuỗi cung ứng. Các SME Nhật cũng linh hoạt hơn, ưu tiên xây dựng quan hệ hợp tác lâu dài với đối tác địa phương.
Cơ hội cung ứng vật tư, bảo trì, logistics, dịch vụ kỹ thuật
Ngoài hoạt động sản xuất trực tiếp, các doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam có nhu cầu lớn về những dịch vụ hỗ trợ như quản lý cơ sở, bảo trì thiết bị, logistics và dịch vụ kỹ thuật. Logistics và dịch vụ kho bãi cũng là cơ hội lớn, đặc biệt với xu hướng giao hàng “đúng lúc” (just-in-time), kéo theo nhu cầu về 3PL, giao hàng milk-run và quản lý tồn kho. Dịch vụ CNTT và chuyển đổi số ngày càng quan trọng khi nhiều doanh nghiệp Nhật đang số hóa hoạt động và cần đối tác địa phương am hiểu văn hóa kinh doanh cùng yêu cầu đặc thù.
Các yêu cầu khắt khe về tiêu chuẩn, chất lượng, và quy trình
Doanh nghiệp Nhật tại FBC ASEAN 2023 nhấn mạnh thông điệp “Yêu cầu cao nhưng sẵn sàng hỗ trợ”. Họ đặt tiêu chuẩn khắt khe về chất lượng (zero-defect, ISO, QMS), giao hàng đúng hạn và chi phí cạnh tranh dựa trên tổng chi phí sở hữu. Ngoài ra, năng lực giao tiếp, hợp tác kỹ thuật và tinh thần cải tiến liên tục (kaizen) được coi là yếu tố then chốt để xây dựng quan hệ lâu dài.
FBC ASEAN – Cầu nối bền vững giữa doanh nghiệp Nhật và Việt
FBC ASEAN là nền tảng kết nối quan trọng giữa doanh nghiệp Nhật và Việt Nam, với hệ thống hẹn trước, hội thảo và sự hỗ trợ từ NC Network giúp tối ưu giao thương, rút ngắn chu kỳ bán hàng và xây dựng quan hệ hợp tác bền vững. Hệ thống đặt lịch hẹn trước tại FBC ASEAN cho phép doanh nghiệp Việt Nam gặp trực tiếp các buyer Nhật có nhu cầu tìm nhà cung cấp, giúp tối ưu thời gian và nâng cao chất lượng trao đổi.
Ngoài ra, Emidas Magazine và nền tảng trực tuyến tạo kênh quảng bá hiệu quả, nâng cao uy tín và gia tăng cơ hội tiếp cận buyer Nhật. Trong bối cảnh xu hướng “China Plus One”, đầu tư vào bán dẫn, công nghệ xanh và chuyển đổi số, đây là thời điểm vàng để doanh nghiệp Việt tiếp nhận công nghệ, cải tiến quản lý, nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường quốc tế.
Sự hiện diện của doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam không chỉ mang lại nguồn vốn mà còn tạo động lực đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng và mở rộng cơ hội xuất khẩu cho ngành chế tạo. Đây chính là thời điểm để các doanh nghiệp Việt Nam tăng cường hợp tác, học hỏi và phát triển bền vững.
Hãy theo dõi website của FBC để cập nhật thêm nhiều phân tích chuyên sâu và giải pháp kinh doanh hiệu quả cho doanh nghiệp.
Thông tin FBC ASEAN 2025
FBC ASEAN 2025 là triển lãm giao thương quốc tế chuyên ngành sản xuất chế tạo. Sự kiện này được tổ chức định kỳ hàng năm và quy tụ các doanh nghiệp đến từ nhiều quốc gia khác nhau như Nhật Bản, Việt Nam, Trung Quốc, ASEAN, Đức và Italia. Mục tiêu của FBC ASEAN là tạo nền tảng để các doanh nghiệp trong ngành sản xuất chế tạo có thể giao thương hiệu quả thông qua hệ thống đặt lịch hẹn trước và kết hợp trưng bày sản phẩm Online – Offline.
- Thời gian: FBC ASEAN 2025 sẽ diễn ra trong 3 ngày, từ 09:00 đến 17:00 ngày 17 đến 19 tháng 9 năm 2025.
- Địa điểm: Trung tâm Triển lãm Quốc gia (VNEC) Đông Hội, Đông Anh, Hà Nội.
- Quy mô dự kiến: 500 gian hàng
- Khách tham quan dự kiến: 10.000 lượt người
Thông tin liên hệ
- Website chính thức của FBC ASEAN: https://fbcasean.vn/
- Điện thoại: +84-22-3247-4577
- Email: [email protected]
- Liên hệ gian hàng:
- Ms. Loan: 0962745626
- Ms. Huệ: 0966649605
